Versterker 18: Pentode Parallel Push Pull versterker

Read in English

In versterker 18 staan de eindbuizen op een heel slimme manier in pentode geschakeld, waardoor hun volle uitgangsvermogen beschikbaar is. Er wordt nu van twee zwevende hoogspanningsvoedingen Vht1 en Vht2 gebruik gemaakt. Per eindbuis loopt de stroom in een eigen gesloten stroomlus volledig door de primaire wikkeling van de uitgangstransformator, die in het midden geaard is. Opnieuw levert de stuurtrap B1 niet voldoende stuurspanning om het volle uitgangsvermogen te behalen; dit bespreek ik verderop. Klik pdfhier om de specificaties van deze versterker te laden.

amp 18

Het geluidsbeeld is open en schoon en detailrijk. De basweergave is krachtig en gedetailleerd. De dempingsfactor van deze versterker is het grootst van alle versterkers die ik in dit project bespreek. Het frequentiebereik is extra uitgebreid in het hoog omdat de kathodes van de eindbuizen nu laagohmig de OPT aansturen. Opnieuw speelt de Miller capaciteit geen rol omdat de schermroosters elk met hun eigen constante voedingsspanning ten opzichte van stuurrooster en kathode zijn verbonden en daarmee de wisselspanning op de anode afschermen.

Nemen we nu als voorbeeld de bovenste eindbuis: tussen kathode en schermrooster is de constante voedingsspanning Vht1 aangesloten. Dit maakt dat de eindbuis zich als een pentode gedraagt. De kathode van de bovenste eindbuis stuurt de bovenste aftakking van de primaire aan. De anode van de bovenste eindbuis gaat via de voeding Vht2 naar de onderste aftakking van de primaire, en daarmee is de stroomlus voor de bovenste eindbuis gesloten. Vht2 levert dus de werkspanning voor die bovenste eindbuis. Precies dezelfde beschouwing kan voor de onderste eindbuis geleverd worden, waarbij Vht1 de werkspanning voor deze buis levert. Om een referentie (nul potentiaal) te maken voor de stuurschakeling moet het midden van de primaire geaard worden (tap P-3). De stuurschakeling heeft hoogspanning V1 nodig en die wordt door twee extra weerstanden van 10kOhm (1 Watt) afgeleid van de hoogspanningen Vht1 en Vht2. Deze voedingen zweven en bewegen mee met het audiosignaal. Door de aarding van tap P-3 is hun negatieve zijde vlak bij aarde potentiaal. Vht1 en Vht2 zweven in onderling omgekeerde richting mee met het audiosignaal en dit wordt door de twee weerstanden van 10kOhm precies opgeheven zodat er een constante voedingspanning voor de stuurtrap B1 ontstaat.

De stuurtrap levert te weinig stuurspanning, net als bij de vorige versterker 17. Toen heb ik aangegeven dat door middel van bootstrapping de stuurspanning vergroot kan worden. Nu lever ik er een voorbeeldschema bij. Klik hier om het te downloaden. Het werd gepubliceerd in Funkschau 24/87. Ik heb de naam van deze slimme ontwerper niet kunnen achterhalen. Alle eer en bewondering heb ik voor zijn werk en ik hoop nog eens te horen wie de auteur is geweest. Let ook op de uitgangstrafo die in dit geval een enkele wikkeling bezit. Ik hoop met dit voorbeeld voldoende aanzet gegeven te hebben hoe de aansturing van een PPP-versterker op een slimme manier kan worden opgelost. Maar experimenteer eerst eens met de bestaande schakeling van B1 in mijn project. Daarmee zijn de goede eigenschappen van dit type versterker al volledig te beluisteren.

Volgende keer: op weg naar het grote vermogen met versterker 19