Versterker 14: Pentode Balansversterker met Kathode Tegenkoppeling

Read in English

In versterker 14 is het volledige vermogen van de pentode eindbuizen beschikbaar. De schermroosters zijn rechtstreeks aan de voedingsspanning Vo verbonden en leveren schijnbaar (*) geen tegenkoppeling. De kathodes zijn weer op de secundaire wikkeling aangesloten en dat levert krachtige locale tegenkoppeling op. Klik pdfhier om de specificaties van deze versterker te laden.

amp 14

Het geluidsbeeld is mooi rond, weinig gekleurd en heeft veel dynamisch vermogen. Niet alle details zijn hoorbaar, dus het is nog niet volledig high-end, maar gaat duidelijk die richting uit. Deze versterker is met name geschikt voor een open doorzichtig gitaargeluid (jazz of akoestisch) waar een onvervormde dynamiek en inzicht in de toonstructuur van belang zijn. In de “overdrive” gaat de versterker zacht in de oversturing, wat een warm aangenaam bluesgeluid oplevert.

Hoe komt het dat deze versterker duidelijk vele malen beter klinkt dan de vorige versterker 13? Daar gebeurde iets vreemds: eerst werd op de schermroosters meekoppeling toegepast waardoor de fouten (vervorming) van de eindbuizen juist versterkt werden, Vervolgens werden die opgeblazen fouten weer gecompenseerd met tegenkoppeling op de kathode. In versterker 14 gebeurt iets anders. De schermroosters koppelen ten opzichte van de kathode iets tegen (*), maar dit is gering. De tegenkoppeling tussen het stuurrooster en de kathode is dominant. Hierdoor wordt de vervorming van de eindbuizen krachtig onderdrukt. Het resultaat is dat de versterker schoon gaat klinken (nog niet maximaal schoon) en dat de dempingsfactor fiks is toegenomen in vergelijk met een gewone pentode schakeling, terwijl het volle uitgangsvermogen beschikbaar is gebleven.

Het –3dB frequentiebereik is aan de hoogkant ruim tot 50 kHz. Dit grote bereik wordt veroorzaakt door de geringe effectieve Miller capaciteit van het stuurrooster naar de anode. Het schermrooster draagt namelijk geen wisselspanning en kan daardoor goed de doordringing van de anodewisselspanning naar het stuurrooster tegenhouden. Bij de volgende versterkers wordt de invloed van deze Miller capaciteit nog duidelijker.

Volgende keer: versterker 15